આદિશક્તિનું છઠ્ઠું સ્વરૂપ : મા કાત્યાયની

જય માતા કાત્યાયની કી!

નવરાત્રીના ષષ્ઠ દિવસે આદિશક્તિના છઠા સ્વરૂપ મા કાત્યાયની ની આરાધના કરવામાં આવે છે. તેમનું નામ મહર્ષિ કાત્યાયનના નામ પરથી પડ્યું છે, કારણ કે તેઓ તેમની અત્યંત કઠોર તપસ્યા અને આરાધનાથી પ્રસન્ન થઈને તેમના ઘરે પુત્રી રૂપે અવતરિત થઈ હતી. મા કાત્યાયની  દેવીને “મહિષાસુરમર્ધિની” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેઓ આજ્ઞા ચક્રની અધિષ્ઠાત્રી દેવી છે. તેમની પૂજાથી ભક્તોમાં અદમ્ય સાહસ, ન્યાયબુદ્ધિ અને અધર્મ સામે લડવાની શક્તિ આવે છે.

માહાત્મ્ય અને પૌરાણિક કથા

દેવી ભાગવત પુરાણ અનુસાર, જ્યારે મહિષાસુર દૈત્યે તેની અમર્યાદ શક્તિથી સ્વર્ગ પર આક્રમણ કર્યું અને દેવતાઓને હરાવીને તેમના ઉપર અત્યાચાર કરવા લાગ્યો, ત્યારે તમામ દેવતાઓ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ પાસે સહાય માટે ગયા. ત્રિદેવોની સલાહ પર બધા દેવતાઓએ તેમની શક્તિઓ એકત્રિત કરીને આદિશક્તિનું આવાહન કર્યું.

આ સમયે મહર્ષિ કાત્યાયને પુત્રી પ્રાપ્તિ માટે કઠોર તપસ્યા કરી રહ્યા હતા. તેમની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને આદિશક્તિએ તેમના આશ્રમમાં કન્યા રૂપે જન્મ લીધો અને કાત્યાયની નામ પામ્યું. આશ્વિન શુક્લ સપ્તમીથી દશમી સુધી મહર્ષિ કાત્યાયને તેમની પૂજા કરી, અને દશમીના દિવસે માતાજીએ મહિષાસુરનો વધ કર્યો.

આ યુદ્ધમાં મા કાત્યાયનીએ તેમનું અત્યંત ભયંકર અને શૌર્યવાન રૂપ દર્શાવ્યું. તેમણે સિંહ પર સવાર થઈને વિવિધ શસ્ત્રો સાથે મહિષાસુર સાથે નવ દિવસ સુધી યુદ્ધ કર્યું અને અંતે તેનો વધ કર્યો. આ વિજયથી ધર્મની સ્થાપના થઈ. આ કારણે તેઓને “અસુરનાશિની” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

સ્વરૂપ વર્ણન

મા કાત્યાયનીનું સ્વરૂપ અત્યંત પરાક્રમી, તેજસ્વી અને ભયંકર છે. તેઓ ચતુર્ભુજાધારી છે અને મહિષાસુર વધિની તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. તેઓ સિંહ પર આસીન છે, જે તેમના શૌર્ય અને વીરતાનું પ્રતીક છે. તેમના ચાર હાથોમાં વિવિધ દિવ્યાસ્ત્રો શોભે છે – ખડ્ગ (તલવાર), ચક્ર, કમળ પુષ્પ અને વરદ હસ્ત.

માતાજીનું મુખમંડળ અત્યંત સુંદર છે, પરંતુ તેમાં ક્રોધ અને તેજ સાથે કરુણા પણ ઝળકે છે. તેમના ત્રણ નેત્રો છે, જેમાં તીક્ષ્ણ દૃષ્ટિ હોય છે. તેમના વાળ મુક્ત રૂપે લહેરાતા હોય છે અને માથા પર સુંદર મુકુટ શોભે છે.

મા કાત્યાયનીનું વર્ણ સોનાની જેમ ચમકદાર છે અને તેમના શરીરમાંથી અગ્નિના જેવો તેજ નીકળતો રહે છે. તેઓ લાલ રેશમી વસ્ત્રો ધારણ કરે છે અને વિવિધ આભૂષણોથી સુશોભિત હોય છે. સિંહવાહન તેમની નિર્ભયતા અને રાજસી ગુણોનું દર્શન કરાવે છે.

પૂજા વિધિ

પ્રાતઃકાળીન તૈયારી:

• સવારે સ્નાન કરીને સ્વચ્છ વસ્ત્રો ધારણ કરો
• પૂજાસ્થળને લાલ કપડાથી ઢાંકીને લાલ ફૂલોથી સજાવો
• માતાજીનું ચિત્ર અથવા મૂર્તિ દક્ષિણ-પૂર્વ દિશામાં સ્થાપિત કરો
• લાલ આસન પર બેસીને મનને એકાગ્ર કરો

અસ્ત્ર પૂજન:

• ઘરમાં રહેલા કોઈ પણ શસ્ત્રનું (છરી, કાતરી વગેરે) પૂજન કરો
• જો કોઈ શસ્ત્ર નથી તો લોખંડના ટુકડાનું પૂજન કરો

મુખ્ય પૂજન વિધિ:

• “ॐ गं गणपतये नमः” મંત્રથી વિઘ્ન નિવારણ કરો
• મા કાત્યાયનીનું આવાહન કરીને તેમનું ધ્યાન કરો
• લાલ ચંદન, કુમકુમ અને સિંદૂરનો તિલક કરો
• લાલ ગુલાબ, જવાકુસુમ અને લાલ કર્ણેશન ફૂલો અર્પણ કરો
• લાલ વસ્ત્ર અને લાલ ઘૂંઘટ ચઢાવો

વિશેષ નૈવેદ્ય:

• લાલ ચોખા, ગુડ અને ગુલાબજામુન
• લાડુ, ગજક અને મિર્ચી બજીયા
• દાડમ, લાલ સફરજન અને ચેરીના ફળો
• મધ મિશ્રિત દૂધ અને લાલ ગુલાબના પાંદડા

દીપ પૂજન:

• લાલ કપડાથી બાંધેલા ઘીના દીવા પ્રગટાવો
• “ॐ ऐं ह्रीं क्लीं कात्यायन्यै नमः” મંત્રથી આરતી કરો

મંત્ર જાપ

બીજ મંત્ર:

“ॐ देवी कात्यायन्यै नमः“

વિશેષ બીજ મંત્ર:

“ॐ ऐं ह्रीं क्लीं कात्यायन्यै नमः“

ધ્યાન મંત્ર:

“चन्द्रहासोज्ज्वलकरा शार्दूलवरवाहना।
कात्यायनी शुभं दद्याद् देवी दानवघातिनी॥“

સ્તુતિ મંત્ર:

“या देवी सर्वभूतेषु मा कात्यायनी रूपेण संस्थिता।
नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥“

મહિષાસુર મર્દિની સ્તોત્ર:

“अयि गिरिनन्दिनि नन्दितमेदिनि विश्वविनोदिनि नन्दनुते।
गिरिवरविन्ध्यशिरोधिनिवासिनि विष्णुविलासिनि जिष्णुनुते॥“

વિજય મંત્ર:

“सर्वमङ्गलमाङ्गल्ये शिवे सर्वार्थसाधिके।
शरण्ये त्र्यम्बके देवी नारायणी नमोऽस्तु ते॥“

ફળશ્રુતિ અને લાભ

આધ્યાત્મિક લાભ:

• આજ્ઞા ચક્રની જાગૃતિ અને દિવ્ય દૃષ્ટિ પ્રાપ્તિ
• અધર્મ અને અન્યાય સામે લડવાની આધ્યાત્મિક શક્તિ
• આંતરિક શત્રુઓ (કામ, ક્રોધ, લોભ) પર વિજય
• ગુરુ કૃપા અને આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શન
• મોક્ષ માર્ગમાં ઝડપી પ્રગતિ

સાહસ અને નેતૃત્વ:

• અદમ્ય સાહસ અને વીરતા પ્રાપ્તિ
• કટોકટીની પરિસ્થિતિમાં હિંમત અને બુદ્ધિ
• નેતૃત્વ ગુણો અને પ્રભાવશાળી વ્યક્તિત્વ
• ન્યાય માટે લડવાની નિર્ભયતા
• કાનૂની મામલાઓમાં વિજય

વિદ્યાર્થીઓ માટે:

• સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓમાં સફળતા
• બૌદ્ધિક ક્ષમતા અને તર્કશક્તિ વૃદ્ધિ
• મેમરી પાવર અને કન્સન્ટ્રેશન સુધારો
• ભવિષ્યના કારકિર્દીમાં સ્પષ્ટતા
• શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં સન્માન પ્રાપ્તિ

વ્યાવસાયિક લાભ:

• કાનૂન અને ન્યાય ક્ષેત્રમાં વિશેષ સફળતા
• પોલીસ, આર્મી અને સુરક્ષા વિભાગમાં પ્રગતિ
• રાજકારણ અને સરકારી સેવામાં યશ
• વકીલો અને ન્યાયાધીશોને વિશેષ કૃપા
• બિઝનેસમાં કડકાઈ અને ફર્મ ડિસિઝન લેવાની ક્ષમતા

પારિવારિક લાભ:

• કન્યાઓને યોગ્ય અને પતિ પ્રાપ્તિ (વિશેષ કૃપા)
• પતિ-પત્નીના સંબંધમાં પ્રેમ અને વફાદારી
• બાળકોમાં હિંમત અને સદ્ગુણોનો વિકાસ
• ઘરમાં નકારાત્મક શક્તિઓથી સુરક્ષા
• કુટુંબના શત્રુઓ અને દુશ્મનોનો નાશ

વ્રત અને વિશેષ ઉપાસના

કેટલાક ભક્તો સંપૂર્ણ ઉપવાસ રાખીને સાંજે માત્ર ફળો અને દૂધ લે છે.

આ દિવસે ખાસ કરીને મહિષાસુર મર્દિની સ્તોત્રનું પાઠ કરવામાં આવે છે. કન્યાઓ આ દિવસે માતાજી પાસે આદર્શ જીવનસાથીની પ્રાર્થના કરે છે.

સાંજે આરતી દરમિયાન “જય અંબે ગૌરી” અને વિશેષ કાત્યાયની આરતી ગવાવામાં આવે છે. દુર્ગા સપ્તશતીના પઠનનું પણ વિશેષ મહત્વ છે.

સમાપન

મા કાત્યાયની એ શૌર્ય, ન્યાય અને અધર્મ સંહારની મહાશક્તિ છે. તેમની આરાધનાથી ભક્તોમાં સત્ય માટે લડવાની અદમ્ય હિંમત આવે છે અને તેઓ જીવનની કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં ધર્મનો માર્ગ છોડતા નથી. વિશેષ કરીને કન્યાઓની માતાજીમાં અત્યંત શ્રદ્ધા હોય છે કારણ કે તેઓ આદર્શ જીવનસાથીની દાતા છે.

જે ભક્ત સાચા હૃદયથી મા કાત્યાયનીની આરાધના કરે છે, તેના જીવનમાં બહાદુરી, ન્યાયપ્રિયતા અને દૈવી સંરક્ષણ આવે છે. માતાજી તેમના ભક્તોને તમામ વિઘ્નોથી બચાવે છે અને સફળતાનાં નવા માર્ગો ખોલે છે.

જય મા કાત્યાયની! તેમનું બળ અને પરાક્રમ અજેય છે!

આ બ્લોગ સંપૂર્ણ રીતે જાહેરાત-મુક્ત છે — કોઈ બેનર નથી, કોઈ પોપ-અપ્સ નથી.

તમને વિનંતી છે કે www.maujvani.com જે આજે એક છોડ છે, એને આર્થિક સહાય આપી સિંચન કરશો તો એ ચોક્કસ મોટા વૃક્ષનું સ્વરૂપ લેશે.🌳

🙏 આભાર

તમારો સહયોગ — નિયમિત મળનારો સહયોગ , નાનો હોય કે મોટો — મોજવાણી માટે ખૂબ મહત્વનો છે.
દરેક ટીપું મહત્ત્વનું ગણાશે અને ગણતરીમાં લેવાશે.